Carien Engelhard, schilder/beeldhouwer/psychotherapeut

Na haar middelbare school studeerde Carien aanvankelijk medicijnen, maar dat werd al snel psychologie en met name andragogie. Veel medestudenten waren toentertijd tamelijk anarchistisch, maar dat weerhield haar er niet van om te midden van het tumult haar eigen weg te gaan en veel op te steken van haar leraren. Zij werd uiteindelijk psychotherapeut.

Carien volgde eerder al tekenlessen en besloot nu om de avondopleiding beeldhouwen aan de Rietveld Academie te volgen, waar zij in 1976 afstudeerde. Zij leerde hier ook schilderen, etsen en lithografie. Haar afstudeerrichting was beeldhouwen, met als docenten Carel Kneulman en Jos Wong, maar het had ook schilderen kunnen zijn, want haar inspirerende leraar Jos Rovers had haar liefde gewekt voor deze tweedimensionale kunstvorm. Zij vond het te eng om alleen kunstenaar te zijn en werkte als psycholoog bij het RIAGG, waar zij inzichtgevende therapie gaf. Zij zette op eigen initiatief tekenen in om de mensen tot inzicht te brengen en tot het vinden van hun eigen woorden. Die vrijheid kreeg ze. Toen zij 50 werd en er bij het RIAGG grote veranderingen plaatsvonden, stopte Carien met deze baan en legde zich meer toe op het maken van kunst.

Aanvankelijk had zij een atelier in het Lloydgebouw in Amsterdam. Als veelzijdig kunstenaar maakt zij schilderijen van het havengebied (o.a. voor een groot havenbedrijf), in de baggerwereld, bij het ontstaan van IJburg en de Amsterdamse metro. Ook maakte zij beelden van gips, klei, metaal en brons. Carien heeft een fascinatie voor donker en licht en werk dat balanceert op de grens van plat en ruimtelijk. Er is daarom een afwisseling in twee- en driedimensionaal werk. Ze heeft o.a. veel reliëfs gemaakt, met name in papier.

Een reis naar Suriname in 2006 en een tocht door het oerwoud resulteerde in de serie Surinaams blad. Kleine, buiten in de natuur gemaakte schetsen dienen soms jarenlang als inspiratiebron.

Er ontstond interesse voor kalligrafie. Het was haar doel was om haar eigen handschrift los te maken van gewoontepatronen. Het is kijken met een open blik, breed kijken zonder focus, tussenvormen zien en deze aandacht geven. In 2015 ging zij voor 3 maanden naar China en in 2019 bezocht zij Japan om zich te bekwamen in de kalligrafie vanuit de Zen-traditie. Het ging Carien zowel om schrijven en tekenen, als om de achterliggende filosofieën en levenshouding en hoe kalligrafie en boeddhisme elkaar versterken en verdiepen. Het brengt eenheid, rust en focus. In Japan moest de linkshandige Carien niet alleen met rechts leren schrijven, maar ook van rechts naar links. En ook nog eens met beide handen tegelijk, in tegengestelde richting!

In haar atelier in Zutphen verwerkt Carien de kalligrafie in een eigen kunstvorm, zowel ruimtelijk als in het platte vlak, soms geschilderd, soms met gesneden papier. Zij wordt geraakt door de schoonheid en de mogelijkheden die het biedt en deelt dit met plezier tijdens de cursussen die ze regelmatig geeft. Lesgeven vindt zij leuk en bevredigend, de PR-kant en de financiële aspecten spreken haar minder aan.

Carien gebruikt vele soorten papier, daarnaast inkt, aquarel, gouache, lijm, pastelkrijt of oilstick.

Haar inspiratie vindt zij overal om zich heen: in een wijds landschap, in een knoestige tak of een blad bij haar voeten. Ook een krantenfoto kan uitgangspunt zijn. Geconcentreerd bezig zijn leidt naar nieuwe vormen en naar gelaagdheid: Kunst maken is gewoon een kwestie van hard werken en veel oefenen.

Wanneer is het werk klaar? Als zij er geen belangstelling meer voor heeft. Wat niet wil zeggen, dat zij er later niet met andere ogen naar kan kijken en besluit om erop door te gaan.

Carien verkoopt haar werk wel naar aanleiding van de atelierroute, maar niet meer via galerieën of internet. Onlangs hield zij een benefietverkoop ten gunste van “Land van ons” in Empe. Momenteel heeft zij geen exposities gepland.

Er is meer in haar leven dat haar aandacht opeist, want Carien speelt als violiste in het Deventer Symfonisch Orkest.  Daarnaast heeft zij een echtgenoot en kleinkinderen, die haar aandacht vragen. En zij tuiniert graag.

Als een van de deelnemende kunstenaars heeft Carien de afgelopen periode ook nog kans gezien om met een werkgroepje de Atelierroute 2024 tot een succes te maken!

Bronnen:

  • interview met Carien
  • website Carien: carienengelhart.nl
  • website Stadsherstel Amsterdam